Ulga na robotyzację stanowi jeden z kilku elementów systemu ulg podatkowych, które mają za zadanie wspierać innowacje i produkcję w przemyśle. Oprócz ulgi na robotyzację w skład tych elementów wchodzą: ulga rozwojowa (B+R), ulga IP Box, ulga na prototyp, ulga na innowacyjnych pracowników oraz Polska Strefa Inwestycji. Warto wspomnieć, że przed wejściem w życie przepisów odnośnie ulgi na robotyzację funkcjonowały tylko dwie ulgi na innowacje, takie jak ulga IP Box oraz ulga B+R. W tym artykule skupimy się na uldze na robotyzację przemysłową, która wydaje się być stosunkowo najciekawszą ulgą wspierającą usprawnienie produkcji przez zastosowanie robotów przemysłowych.
Ulga na robotyzację – na czym polega?
Głównym założeniem ulgi na robotyzację przemysłową jest przede wszystkim wsparcie polskich przedsiębiorców w procesie automatyzacji ich działalności. Jej głównym zadaniem jest zwiększenie ich produktywności i konkurencyjności na rynku. Ulga na robotyzację polega na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych w określonym roku na robotyzację. Oznacza to, że przy zastosowaniu tej ulgi podatnik może odliczyć do 150% kosztów poniesionych na zakup środka trwałego w rozliczeniu za lata podatkowe, w których obowiązuje ulga. Co istotne ulga na robotyzację przemysłową obowiązuje w latach 2022 – 2026.
Pojawiają się wątpliwości odnośnie odliczenia – czy należy jednorazowo odliczyć powiększony o 50% koszt nabycia środka trwałego, czy też dokonać tego poprzez odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów podatkowych w danym roku podatkowym. Zgodnie z bieżącą linią interpretacyjną, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazuje, że w ramach ulgi na robotyzację odliczeniu podlegają odpisy amortyzacyjne, natomiast nie będzie możliwe odliczenie pełnej kwoty ulgi jednorazowo, w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym ujęto koszt nabycia. Jedną z interpretacji potwierdzającą powyższe stwierdzenie jest interpretacja z 10 października 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.465.2022.1.AR.
Kto może skorzystać z ulgi na robotyzację w 2023 roku?
Z ulgi na robotyzację w 2023 roku mogą skorzystać zarówno podatnicy PIT, jaki i CIT, którzy zainwestują w robotyzację przed końcem 2026 r. W przypadku podatników PIT ulga dotyczy tych, którzy wybrali opodatkowanie dochodów na ogólnych zasadach według skali podatkowej (czyli wg stawki 12% lub 32%) lub podatkiem liniowym. W przypadku opodatkowania w formie ryczałtu oraz karty podatkowej nie ma możliwości odliczania kosztów od przychodów.
Niestety, z ulgi na robotyzację nie skorzystają przedsiębiorstwa działające na podstawie decyzji o wsparciu oraz w specjalnych strefach ekonomicznych. Podatnicy korzystający z częściowego zwolnienie z podatku dochodowego, również nie będą mogli zastosować ulgi w stosunku do kosztów poniesionych na robotyzację dotyczących części objętej zwolnieniem.
Ponadto z ulgi nie mogą skorzystać podmioty prowadzące działalność górniczą polegającą na wydobywaniu lub magazynowaniu paliw kopalnych, działalność polegającą na przeróbce, dystrybucji lub spalaniu paliw kopalnych, składowiska odpadów, spalarnie odpadów lub instalacje do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów. Wyjątek stanowią realizowane projekty w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła oraz związanej z tym infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej, wykorzystujących gaz ziemny. Jednak muszą one spełniać wytyczne określone przez Komisję Europejską. Firmy, których działalność powoduje dużą emisję dwutlenku węgla, również nie skorzystają z ulgi na robotyzację.
Koszty poniesione na robotyzację – jakie można rozliczyć?
Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów dodatkowemu odliczeniu podlegają koszty poniesione na nabycie fabrycznie nowych urządzeń, takich jak:
- roboty przemysłowe,
- maszyny i urządzenia peryferyjne do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związane,
- maszyny, urządzenia oraz inne rzeczy, które są funkcjonalnie związane z robotami przemysłowymi m.in. czujniki, sterowniki (w tym sterowniki PLC), przekaźniki, zamki bezpieczeństwa, bariery fizyczne (ogrodzenia, osłony), optoelektroniczne urządzenie ochronny (kurtyny świetlne, skanery obszarowe),
- maszyny, urządzenia oraz systemy służące do zdalnego zarządzania, diagnozowania, monitorowania lub serwisowania robotów przemysłowych w szczególności czujników i kamer,
- urządzenia do interakcji pomiędzy człowiekiem a maszyną do robotów przemysłowych.
Także koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych, niezbędnych do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych oraz wyżej wymienionych środków trwałych można zaliczyć do kosztów poniesionych na robotyzację. W ramach ulgi można odliczyć koszty nabycia usług szkoleniowych związanych z robotami przemysłowymi oraz wyżej wskazanych środków trwałych bądź wartości niematerialnych i prawnych. Możliwe jest również zaliczenie opłat leasingowych od robotów przemysłowych oraz wymienionych środków trwałych, ale tylko w przypadku, gdy po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi własność tych środków trwałych na korzystającego.
Ważnym aspektem jest to, że odliczeniu podlegają tylko te koszty, które nie zostały wcześniej zwrócone w jakiejkolwiek formie (np. dotacje) lub odliczone od podstawy opodatkowania (np. ulga na prototyp).
Robot przemysłowy a maszyny i inne urządzenia – definicje ustawowe
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych przez robota przemysłowego rozumie się automatycznie sterowaną, programowalną, wielozadaniową i stacjonarną lub mobilną maszynę, o co najmniej 3 stopniach swobody, posiadającą właściwości manipulacyjne bądź lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych, która spełnia łącznie następujące cztery warunki:
- Wymienia dane w formie cyfrowej z urządzeniami sterującymi i diagnostycznymi lub monitorującymi w celu zdalnego: sterowania, programowania, monitorowania lub diagnozowania.
- Jest połączona z systemami teleinformatycznymi, usprawniającymi procesy produkcyjne podatnika, w szczególności z systemami zarządzania produkcją, planowania lub projektowania produktów.
- Jest monitorowana za pomocą czujników, kamer lub innych podobnych urządzeń.
- Jest zintegrowana z innymi maszynami w cyklu produkcyjnym podatnika.
Natomiast przez maszyny i urządzenia peryferyjne do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związane rozumie się w szczególności:
- jednostki liniowe zwiększające swobodę ruchu,
- pozycjonery jedno i wieloosiowe,
- tory jezdne,
- słupowysięgniki,
- obrotniki,
- nastawniki,
- stacje czyszczące,
- stacje automatycznego ładowania,
- stacje załadowcze lub odbiorcze,
- złącza kolizyjne,
- efektory końcowe do interakcji robota z otoczeniem służące do np. nakładania powłok, malowania, lakierowania, dozowania, klejenia, uszczelniania czy obsługi frezarek, wtryskarek i giętarek (cały katalog można znaleźć m.in. w art. 38 eb ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).
Ulga na robotyzację i ulga na prototyp – czy można jednocześnie z nich korzystać?
Przedsiębiorstwo nabywając środek trwały, który spełnia warunki określone przez Ministerstwo Finansów, ma możliwość skorzystania zarówno z ulgi na robotyzację, jak i ulgi na prototyp. Skorzystanie z obu ulg jednocześnie jest możliwe, jeśli środek trwały jest:
- fabrycznie nowym robotem przemysłowym lub określoną maszyną bądź urządzeniem związanym z takim robotem,
- niezbędny do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu.
Należy zaznaczyć, że zakres korzystania z tych ulg jest ograniczony. Wynika to z tego, że w ramach ulgi na prototyp można jednorazowo odliczyć od podstawy opodatkowania 30% kosztu nabycia robota przemysłowego czy maszyny. Natomiast przy uldze na robotyzację odliczeniu podlegają koszty, które wcześniej nie zostały odliczone czy też zwrócone w jakiejkolwiek formie. Zatem dodatkowemu odliczeniu od podstawy opodatkowania będzie podlegało 50% kosztów uzyskania przychodu (amortyzacja) pomniejszone wcześniej o odliczony koszt z tytułu ulgi na prototyp.
Roboty i maszyny zakupione przed 2022 rokiem a ulga na robotyzację
W odniesieniu do zakupionych robotów przemysłowych, maszyn lub innych urządzeń (wskazanych w artykule) przed 2022 rokiem pojawiły się wątpliwości dotyczące możliwości zastosowania ulgi na robotyzację. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Finansów oraz aktualną linią interpretacyjną organów podatkowych można dodatkowo odliczyć 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na nabycie środka trwałego przed 2022 rokiem. Wynika to z tego, że odliczeniu w ramach ulgi podlegają odpisy amortyzacyjne, a nie jednorazowo koszt nabycia środka trwałego. Zatem podatnicy, którzy dokonują amortyzacji robotów, maszyn czy urządzeń zakupionych w 2021 roku lub we wcześniejszych latach, mogą objąć wartość odpisów amortyzacyjnych ulgą na robotyzację.
Autor artykułu: Weronika Kulawiec
